آینده پژوهی خطر بلایای فناورزاد در ایران با رویکرد سناریو
محقق: حمید جعفری
تیم هدایت کننده: احمد جنیدی جعفری سال دفاع: 1398
خلاصه پژوهش: مدیریت خطر بلایای فنآورزاد بدون آیندهپژوهی خطر این بلایا ممکن نیست. مطالعات آیندهپژوهانه در مراحل قبل از وقوع بلایای فنآورزاد زمینه را برای برنامهریزی، آمادگی و پاسخ بهتر و در نتیجه کاهش خطر این بلایا فراهم میکنند. بنابراین پژوهشگران با توجه به اهمیت راهبردی مطالعات آیندهپژوهی بهویژه سناریونویسی در سیاستگذاری برای پاسخ به بلایای فنآورزاد، مطالعه حاضر را بهمنظور آیندهپژوهی خطر بلایای فنآورزاد در کشور در یک افق 15 ساله با رویکرد سناریونویسی منطق شهودی طراحی کردهاند. پژوهش حاضر یک پژوهش آیندهنگاری با رویکرد اکتشافی و با استفاده از روش سناریو نویسی منطق شهودی است. تدوین سناریو در این پژوهش در چهار مرحلهی شامل شناسایی مهمترین مخاطرات فنآورزاد از نگاه صاحبنظران، شناسایی پیشرانها مرتبط با بلایای منتخب، شناسایی عدم قطعیتها و سناریو نگاری طی سالهای 96 تا 98 انجام گرفت. در این مطالعه دو مخاطره حوادث ترافیکی و حوادث آتشسوزی بهعنوان مهمترین بلایای فنآورزاد در کشور از نگاه صاحبنظران شناخته شدند. 20 سند مرتبط با حوادث ترافیکی و 10 سند مرتبط با حوادث آتشسوزی شناسایی شدند. بهمنظور شناسایی پیشرانهای مرتبط با این حوادث با تلفیق یافتههای این گام و مطالعهی کیفی 48 پیشران در حوادث ترافیکی و 41 پیشران در حوادث آتشسوزی در حوزههای اجتماعی، سیاسی، فنآوری، اقتصادی، زیستمحیطی و زیرساختار شناسایی شد. پس از اولویتبندی پیشرانها در حوادث ترافیکی با استفاده از دو بعد رفتار ترافیکی مردم و دسترسی به فنآوری چهار سناریوی آرمانشهر، رباتها در خدمت جهانسومیها، رستگاری در پشت حصار و خرابآباد و در حوادث آتشسوزی با استفاده از دو بعد دسترسی به فنآوریهای پیشران و بهکارگیری صحیح قوانین پیشگیری از آتش سناریوهای گلستان، توسعه پفکی، آلیس در سرزمین عجایب و شهر سوخته تدوین شدند. تمام سناریوهای تدوینشده از اعتبار لازم برخوردار بودند.
پیام مدیریتی: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که با وجود اینکه در کشور قوانین نسبتاً جامعی برای کاهش حوادث ترافیکی و آتشسوزی تدوین شده است اما این قوانین از ضمانت اجرایی لازم برخوردار نیستند. عوامل و روندهای متعددی در حوزههای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فنآوری و زیر ساختار بر آینده این حوادث اثرگذارند. در حوادث ترافیکی سرمایهگذاری بر روی فنآوری و تغیر رفتار ترافیکی مردم و در حوادث آتشسوزی سرمایهگذاری بر روی فنآوری و اصلاح و اجرای صحیح قوانین مقدمات تحقق سناریوی مطلوب را فراهم خواهد کرد.
سوالات مدیریتی:
- آیا قوانینی که برای کاهش حوادث ترافیکی و آتشسوزی در کشور تدوین شده اند، از ضمانت اجرایی لازم برخوردار هستند؟
- آیا سرمایه گذاری روی فن آوری و تغییر رفتار ترافیکی مردم برای کاهش حوادث ترافیکی انجام شده است؟
- آیا سرمایه گذاری روی فن آوری و اصلاح و اجرای صحیح قوانین برای کاهش حوادث آتش سوزی انجام شده است؟
لینک دسترسی به خلاصه پایان نامه: Thesis.research.ac.ir
دسترسی به متن پایان نامه: کتابخانه دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران
اطلاعات تماس: hjafari68@gmail.com
لغات کلیدی: کاهش خطر بلایا، حوادث ترافیکی، حوادث آتش سوزی، بلایای فنآورزاد، آیندهپژوهی