شبیهسازی و ارائه مدل ارتقای ایمنی تخلیه اضطراری ایستگاههای مترو شهر تهران
محقق: فاطمه نوری
تیم هدایت کننده: داود خراسانی زواره، محمدرضا رسولی، امیر کاوسی سال دفاع: 1398
خلاصه پژوهش: همزمان با افزایش ظرفیت بهره برداری از خدمات مترو، تخلیه اضطراری ایستگاه بهعنوان یکی از وظایف مهم مرتبط با ایمنی مسافران در زمان وقوع شرایط اضطراری موردتوجه دولتها و سازمان بهرهبرداری از شبکه مترو قرارگرفته است. با توجه به اهمیت حفظ جان انسانها و به حداقل رساندن آسیب انسانی ناشی از وقوع شرایط اضطراری و بحرانها مطالعه حاضر باهدف شبیهسازی و ارائه مدل ارتقای ایمنی تخلیه اضطراری ایستگاههای مترو شهر تهران انجام شد. مرحله اول تا سوم پژوهش، شامل مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوا، مرور نظاممند متون و تلفیق یافتههای مطالعه مرور نظاممند و مطالعه کیفی و مرحله چهارم و پنجم مطالعه موردی با روش تحلیل دادهها به کمک ابزار مدلسازی BPMN در نرمافزار شبیهسازی Signavio انجام گرفت. محیط پژوهش این مطالعه ایستگاههای مترو شهر تهران و نمونه موردی ایستگاه مترو امام خمینی (ره) است. بر اساس یافتههای مطالعه مرور نظاممند متون، مؤلفههای مرتبط با محیط، مؤلفههای مرتبط با انسان و مؤلفههای مرتبط با مدیریت سازمانی بهعنوان عوامل مؤثر در تخلیه ایمن جمعیت از ایستگاههای مترو در مطالعات متعدد تحلیل و مورد ارزیابی قرارگرفته است. همچنین چهار طبقه اصلی شامل مسافران؛ سازمان؛ ارتباطات و محیط، یافتههای اصلی مطالعه کیفی مطالعه کیفی این پژوهش است. مقایسه یافتههای این دو مطالعه بهصورت متناظر نشان داد که تصمیمگیری صحیح و بهموقع چالش اصلی تخلیه اضطراری ایمن جمعیت در مترو تهران و شکاف مطالعاتی درزمینه ی ارتقای ایمنی مسافران زمان تخلیه اضطراری ایستگاه مترو شناساییشده است. از میان سناریوهای محتمل، چهار سناریو در سه مدل ساختار تصمیمگیری متمرکز با رویکرد جریان اطلاعات سلسله مراتبی و جریان اطلاعات متمرکز و ساختار تصمیمگیری غیرمتمرکز مشترک است. در مدلسازی فرآیند تخلیه اضطراری ایستگاه با ساختار تصمیمگیری متمرکز(وضع موجود) در مقایسه با مدلسازی فرآیند تخلیه اضطراری ایستگاه با ساختار تصمیمگیری غیرمتمرکز، مقایسه زمان موردنیاز برای تخلیه اضطراری ایستگاه امام خمینی(ره) در چهار سناریو مشترک نشان میدهد که با تغییر رویکرد ساختار متمرکز به ساختار غیرمتمرکز، زمان متوسط تخلیه اضطراری ایستگاه در سناریو شماره یک35 ثانیه، در سناریو شماره چهار و هفت 127 ثانیه و در سناریو شماره شانزده 14 ثانیه بهبود یافته است. در مجموع، ساختار تصمیمگیری متمرکز با جریان اطلاعات مستقیم، سریعترین و کارآمدترین ساختار تصمیمگیری در شرایط اضطراری است؛ ولی نیازمند زیرساخت اطلاعاتی برای تسهیم سریع اطلاعات می باشد.
پیام مدیریتی: با توجه به زیرساختهای اطلاعاتی موجود در ایستگاههای مترو شهر تهران مدل تصمیمگیری غیرمتمرکز مدل تصمیمگیری بهموقع در شرایط اضطراری شناساییشده است که با فرض ثابت بودن زمان سایر مراحل تخلیه اضطراری ایستگاه، بهکارگیری این مدل تصمیمگیری میتواند زمان انجام تخلیه اضطراری ایستگاه را بهبود داده و با کاهش زمان مورد نیاز برای خروج، شاخص خروج ایمن را بهبود بخشد.
سوال های مدیریتی:
- آیا برنامه ای سازمان یافته جهت تخلیه اضطراری مترو های شهر تهران در مواقع لزوم وجود دارد؟
- آیا برای تخلیه ایمن شهروندان از ایستگاههای مترو شهر تهران در هنگام وقوع خطر از قبل برنامه ریزی شده است؟
- آیا مدیران به اهمیت برنامه هایی جهت کاهش زمان مورد نیاز برای خروج ایمن در هنگام وقوع خطر آگاه هستند؟
- آیا مسئولان ایستگاه ها به اهمیت طراحی ابزار تصمیمگیری برای تخلیه اضطراری بهمنظور بهبود مهارت تصمیمگیری درست و سریع آگاه هستند؟
- آیا برنامه ای جهت آموزش و ارائه راهکارهای جدید جهت تخلیه ایمن متروها برای دراز مدت وجود دارد؟
لینک دسترسی به خلاصه پایان نامه: https://civilica.com/doc/935654
دسترسی به متن پایان نامه: کتابخانه دانشکده بهداشت و ایمنی – دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
اطلاعات تماس: F_nouri85@yahoo.com
لغات کلیدی: تخلیه اضطراری، مترو، ایمنی جمعیت